Kresy i bezkresy cz. I

Jadwiga Czechowicz

Piękna pod każdym względem powieść przedstawia losy Polaków pod zaborem rosyjskim na Wileńszczyźnie od upadku Powstania Styczniowego aż do życia w wolnej Polsce po odzyskaniu niepodległości.
Książka zawiera opis losów Józefa Olsiewicza (1870-1936), zaś równocześnie, na tle jego perypetii życiowych, ukazana jest panorama życia Polaków od czasów popowstaniowych aż po Wielki Kryzys lat 30. XX wieku, z takimi  zjawiskami owego czasu, jak: emigracja Polaków za ocean, walka o katolickość, odzyskanie niepodległości, wreszcie pobożność, zwyczaje i - codzienne życie. Dodatkowo, książka dokładnie oddaje topografię Wileńszczyzny przełomu XIX i XX wieku. Pisząc o życiu prostych ludzi, autorka opisała wytrwałą i nieugiętą walkę Narodu Polskiego o wolność i niepodległość. Całą książkę i losy jej bohatera przenika duch, który można podsumować słowami, będącymi wyznaniem wiary naszych ówczesnych Rodaków: "Bóg, Honor, Ojczyzna".

Kiedy patrzę na tegoroczny świąteczny zestaw polecanych tytułów, jestem przekonana, że każdą z czterech książek pisano „spod serca”. I w każdej zamknięto pełną gamę uczuć i dobrych życzeń. Każda z nich stanie się naszym domownikiem na bibliotecznej półce i nie doczeka się eksmisji, kiedy tylko opadną świerkowe igiełki.

Najpierw coś dla seniorów. „Kresy i bezkresy” Jadwigi Czechowicz. Autorka w barwny sposób kreśli dzieje Polski czasu zaborów, od upadku powstania styczniowego aż do życia w niepodległej Ojczyźnie. Osią powieści są losy Józefa Olsiewicza, ale oczami bohaterów książki postrzegamy także historię naszego kraju, w zmaganiach o utrzymanie odzyskanej suwerenności, przetrwanie w czasach Wielkiego Kryzysu lat 30 ubiegłego wieku, obronę wiary i tożsamości religijnej. Wileńszczyzna malowana piórem Jadwigi Czechowicz to urokliwe zakątki, nieskażona przyroda, obyczaje ludowe, celebrowanie świąt i uroczystości, gwara i podtrzymywanie silnej więzi rodzinnej – wszystko to, co składa się na niebanalnie brzmiące, w ustach kresowych patriotów, słowa: „Bóg, Honor, Ojczyzna”. Nasze babcie i dziadkowie przeczytają „Kresy i bezkresy” z łezką w oku, ale także z wypiekami na twarzy i westchnieniem: „Ach, jak to się kiedyś kochało na zabój, walczyło do krwi ostatniej. A słowo dane w słusznej sprawie znaczyło więcej niż dzisiejsze podpisy elektroniczne”... Sylwia Mazurczak